Venetië – geef de publieke ruimte terug aan de mensen

 

Venetië staat overal ter wereld bekend om de typische 16e en 17e eeuwse stijl. Met het nieuwe gerechtsgebouw kiezen jullie resoluut voor hedendaagse architectuur. Hoezo? 

Venetië stond in het verleden heel vaak afkerig tegenover moderne architectuur. Met dit project wilden we onze verantwoordelijkheid opnemen. We gingen daarom de uitdaging aan om hedendaagse architectuur in dialoog te laten treden met de historische stad. Want de twee hoeven elkaar niet uit te sluiten. Integendeel. 

Wat maakt dit ontwerp uniek? 

Het gebouw bevindt zich op het einde van een rij 19e-eeuwse Venetiaanse fabriekspanden, ‘tezas’, tegenover de Piazzale Roma. Met dit gerechtsgebouw creëerden we een hedendaagse ‘teza’ die de verschillende ruimtes van de industriële panden en de kleinere stedelijke textuur in elkaar doet overlopen. 

We rekten de compacte vorm zowel in de hoogte als in de lengte uit waardoor we het gebouw in de overgebleven ruimte konden inpassen. Het gebouw is bekleed met geoxideerd koper waarmee de Venetianen in het verleden hun institutionele gebouwen onderscheidden van de andere gebouwen. Met deze materiaalkeuze geven we de hedendaagse architectuur dus over aan de ‘tijd’ want we weten niet precies wanneer het gebouw effectief de kopergroene kleur zal aannemen. Met het koper refereren we naar de architecturale skyline die het historische Venetië typeert. 

Venetië is een van de belangrijkste Europese kunststeden. Heeft kunst een invloed op jullie werk? 

Goede kunst vertelt verhalen van een specifieke tijd, maar de betekenis ervan is tijdloos. Wij geloven dat je dat ook met architectuur kunt bereiken. 

Dankzij de Kunst- en Architectuurbiënnale daagt Venetië kunstenaars en architecten van over de hele wereld uit om hun vakmanschap te integreren in het Arsenale, de Giardini en de hele omgeving errond. 

We zijn deze uitdaging met C+S Architecs al twee keer aangegaan. Zo creëerden we in 2003 The Cord, een tunnel om de expo binnen te treden. In 2016 ontwierpen we Aequilibrium, een rode knoop die we rond een kolom in het historische Arsenale ophingen. 

Jullie wonnen met dit ontwerp de BigMat National Award 2017. Waarom gingen jullie deze uitdaging aan? 

Wij zijn met C+S Architects enorm gefascineerd door projecten waarmee we verlaten industrieterreinen of historische sites kunnen teruggeven aan het publiek. Die plekken maken deel uit van de identiteit van de mensen. Ze vormen een belangrijk onderdeel van het levensverhaal van de inwoners en bezoekers uit die buurt. 

De uitdaging bij dit project zat hem ook in het feit om een open, stedelijke ontmoetingsplek te creëren. We zien namelijk al te vaak dergelijke projecten die net heel gesloten en dus ook ontoegankelijk zijn. Daarom kozen we ervoor om een hedendaags gebouw te ontwikkelen met een ‘hybride functie’. 

We haalden de muren van de oude tabaksfabriek gedeeltelijk neer en creëerden een volledig open benedenverdieping, een hedendaags ‘piazza’, met een inkomhal van zeven verdiepingen en veel lichtinval. Op die manier creëerden we een publieke ruimte en een verbinding tussen de oude industriepanden, de moderne architectuur én de parkeerplaatsen van de Piazzella Roma. 

Jullie tekenden ook de ontwerpen voor de Panquin-site in Tervuren, een partnerproject met ION. Zijn er parallellen met het project uit Venetië? 

Zeker. Zoals gezegd hebben we altijd een bijzondere interesse gehad in de combinatie van oud en nieuw. De prachtige historische site, waaronder het militair Hoefijzercomplex en de Orangerie, wordt gerestaureerd en krijgt een nieuwe invulling. Er komen ook 3 nieuwbouwvleugels met een 100-tal woonentiteiten die zich ruimtelijk en architecturaal zullen inbedden in de directe omgeving. 

Ons ontwerp bestaat uit een reeks ‘micro-urban’ pleintjes die allemaal voorbehouden zijn voor voetgangers. Op die manier ontstaat een afgeschermde omgeving die geschikt is om te genieten van het nieuw ontworpen park en de publieke ruimtes. Deze laatste verbinden op hun beurt de verschillende onderdelen van het project: woningen, een vijfsterrenhotel, restaurants en cafés. 

Jullie zijn voor dit project partner van ION. Wat maakt C+S Architects net zoals ION different? 

We geloven dat we steeds moeten werken in functie van de gemeenschap en de identiteit van een locatie. In dit geval, in Tervuren, treden we in dialoog met de spectaculaire omgeving van het park, de historische achtergrond en de noden en wensen van de omwonenden. 

Voor de Panquin-site vonden we maar één partner die onze doelstellingen deelde. Samen met ION streven we met dit project naar een duurzame herontwikkeling met respect voor de geschiedenis en identiteit van Tervuren. 

Maria Alessandra Segantini 

Maria Alessandra Segantini is mede-oprichter en directeur van C+S Architects. Het bureau heeft vestigingen in Treviso en Londen. Maria Alessandra is gastprofessor aan de MIT in de Verenigde Staten en exposeert wereldwijd met haar werk. Ze is voltijds professor aan de School of Art and Architecture van de Universiteit Hasselt. 

C+S Architects 

Het architectenbureau C+S Architects met vestigingen in Treviso en Londen werd in 1994 opgericht in Venetië door Carlo Cappai en Maria Alessandra Segantini. Op hun palmares staan internationaal gerenommeerde ‘high end’ ontwerpen op het vlak van urban design, architectuur en interieur design, zowel voor de private als voor de publieke sector. C+S Architects kiest telkens voor een innovatieve en duurzame aanpak en slaagt er zo in om hun sterke concepten in te bedden in de historische identiteit van de sites. Hun projecten worden wereldwijd geëxposeerd. 

web.cipiuesse.i